Tue, 15 October 2024

Μπορεί να μην έλαβε καμιά συγκεκριμένη, εντυπωσιακή απόφαση η προχθεσινή Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες, αλλά ίσως άνοιξε τον δρόμο για σημαντικά βήματα στην ευρωπαϊκή πορεία στο μέλλον, προς την κατεύθυνση της στενότερης οικονομικής ενοποίησης και της τόνωσης της ανάπτυξης.

Η σχετική πίεση του Προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος σε μια συμβολική κίνηση μπήκε στην αίθουσα του Συμβουλίου χωριστά από την Καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ (σε αντίθεση με την κοινή εμφάνιση που συνήθιζε το ζεύγος Μερκοζί), δεν έπεσε στο κενό.

Ετσι, στο ανακοινωθέν του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ δεν περιλαμβάνονται μόνο οι αόριστες αναφορές στην ανάγκη συμβιβασμού μεταξύ «ανάπτυξης» και «μείωσης του ελλείμματος», αλλά βρίσκει για πρώτη φορά τη θέση της ακόμη και η… απαγορευμένη στη Γερμανία λέξη «ευρωομόλογο». Συγκεκριμένα, το προχθεσινό ανεπίσημο δείπνο:

1 Κάλεσε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να προχωρήσει σε αύξηση του κεφαλαίου της έως τον Ιούνιο για να μπορεί να χρηματοδοτήσει ανετότερα έργα υποδομών στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

2 Τάχθηκε υπέρ των ομολόγων έργου, ανακοινώνοντας ότι το πρώτο βήμα θα γίνει με την πιλοτική φάση που θα αρχίσει το καλοκαίρι.

3 Αποφάσισε τον επανασχεδιασμό των έργων που χρηματοδοτούν τα Διαρθρωτικά Ταμεία, έτσι ώστε να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην τόνωση της ανάπτυξης και την καταπολέμηση της ανεργίας.

4 Συμφώνησε ότι η Οικονομική και Νομισματική Ενωση πρέπει να περάσει σε νέο στάδιο, έτσι ώστε η οικονομική ένωση να συμβαδίζει με τη νομισματική. Προς την κατεύθυνση αυτή θα υπάρξουν προτάσεις στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, στις 28 και 29 Ιουνίου. Μεταξύ των σχετικών προτάσεων που συζητήθηκαν περιλαμάνονται τα ευρωομόλογα «σε προοπτική χρόνου», η καλύτερη τραπεζική εποπτεία καθώς και ένα σχήμα κοινής εγγύησης των καταθέσεων στην ευρωζώνη.

ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ. Τα τελευταία και κυρίως το ευρωομόλογο εκτιμάται ότι δεν θα αποφασιστούν τον Ιούνιο, καθώς η Γερμανία δεν θα δεχθεί καν να τα συζητήσει πριν επικυρωθεί τουλάχιστον το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο. Κάτι που τοποθετείται στις αρχές του φθινοπώρου.

Αναλυτές εκτιμούν, εξάλλου, ότι ενδέχεται σε πρώτη φάση να αποφασιστεί ένα «υποκατάστατο» του ευρωομολόγου, όπως θα ήταν μια ενίσχυση των πόρων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) ώστε να καλύπτει τις τράπεζες. Για τις αγορές, οι καθυστερήσεις αυτές ίσως δεν είναι ανεκτές, αλλά αυτοί είναι οι ρυθμοί της Ευρώπης.

Τα βήματα προόδου που σημειώθηκαν στην προχθεσινή Σύνοδο ίσως έρχονται αργά για την Ελλάδα, καθώς η χώρα δεν εξασφάλισε προς το παρόν κάτι που να ενισχύει τις ελπίδες της για ανάκαμψη και να την κάνει να στραφεί σε περισσότερο φιλοευρωπαϊκές θέσεις (αν και η υποστήριξη του ευρώ στην κοινή γνώμη παραμένει ισχυρή).

Το μόνο που εξασφάλισε ήταν μια ακόμη σαφή διαβεβαίωση ότι οι εταίροι της θέλουν να παραμείνει στην ευρωζώνη. Αυτή όμως η διαβεβαίωση συνοδεύεται, όπως πάντα τον τελευταίο καιρό, από τη διευκρίνιση ότι και η ίδια πρέπει να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της.

Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Ενωση πέταξε το μπαλάκι στην Ελλάδα, εκφράζοντας την ελπίδα ότι μετά τις εκλογές η νέα κυβέρνηση θα κάνει την επιλογή της συνέχισης των μεταρρυθμίσεων.